Önnot: Bu yazıda tarihteki hırsızlıklar yer alacaktır. Fakat hırsızlık denince akla maddi değeri olan şeyleri çalmak gelmektedir. O yüzden bu yazıda politik bir isim aramak nafiledir. Zira Hitler gibi kuşakların hayatlarını ve geleceklerini çalan asker ya da politikacı diktatörler hiçbir zaman hırsız damgası yemezler. Tarih onlara başka ve daha ağır damgalarla yaftalayacaktır.
Tarihteki meşhur hırsızlarda Bonnie ve Clyde’ı ve Jesse James’ten bahsetmiştik. Şimdi onları unutun. Çünkü bu listede birkaç (ya da birçok) banka soyup 300-500 dolar çalanlar değil aşırı fazla miktarlarda para ya da para cinsinden ederi çok fazla olan altın/elmas gibi şeylerin çalındığı hırsızlıklar yer alacak. Ve tüm bu büyük hırsızlıklar için bunları çalanların organize olması ve büyük büyük iş adamları ve politikacılarla bağlantılı olmaları gerekecek.
1. BÜYÜK MADENCİLİK SOYGUNU – 4 MİLYAR $
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 2010 ve 2012 yılları arasında paravan şirketler madencilik firmalarını neredeyse 16’da biri değerinde satın aldılar ve gerçek değerinden devlete yeniden sattılar. Böylece devletin kasasından 4,36 milyar dolar uçup gitti. Bu meblağ ülkenin sağlık ve eğitime harcadığı bütçenin neredeyse iki katıydı. Kongo BM’in insani gelişme indeksinde en sonlarda yer almaktadır, dünyanın en çok beslenme yetersizliği bulunan ülkeleri arasındadır. Çocuk ölümlerinde dünyada 6. en büyük oranı olan ülkedir ve 7 milyonun üzerinde çocuk okula ulaşamamaktadır.
2. BÜYÜK TREN SOYGUNU – İNGİLTERE- 2.6 MİLYON £
1963’te İngiltere’de Kraliyet Posta Treni’nden yapılan 2,6 milyon sterlin’lik soygundur. Sadece basit bir metal çubuk kullanılarak gerçekleştirilen soygun İngiltere tarihinde yerini almıştır. Çetenin 17 üyesi yakalanıp hapse atılmıştır.
3. İNGİLİZ HAZİNE BONOLARI – İNGİLTERE -292 MİLYON £
2 Mayıs 1990 saat 09,30’da bir kurye olan John Goddard Londra’da ara caddelerden birinde yürürken bilinmeyen bir kişi onu bıçakla tehdit etmiş ve Bond çantasını çalmıştır. Tarihin en karlı hırsızlıklarından biri olarak nitelendirilir. Çünkü çantada 292 milyon sterlin değerinde İngiliz hazine bonosu vardır. Hırsız olmasından şüphelenilen kişi daha sonra kurşunlanarak öldürülmüş olarak bulunmuştur.
4. RUS SİBER HIRSIZLAR – ULUSLARARASI -80 MİLYON £
2014-2016 yılları arasında Rus hacker’ların Dünya çapındaki bankalardan tahmini 650 milyon dolar çaldıkları tahmin edilmektedir. Bankaların sistemlerine sızan yazılımlarla günlük rutinleri ve işlemler, webcam ve güvenlik kameralarından izleyerek bankalardan sahte hesaplarına para transfer etmişlerdir. Hatta belirli zamanlarda nakit para vermesi için ATM’leri programlamışlardır. Tek seferde bir hedeften 80 milyon sterlin’den fazla almadan dünya çapın da 30 ülkeden yaklaşık 100 bankayı soymuş ve bugüne kaldar yakalanamamışlardır. Rus hacker’lardan en bilineni, Aleksandr Andreevich Panin veya “Gribodemod” veya “Harderman” olarak da bilinen Rus hacker “SpyEye” isimli tehlikeli yazılımı virüs olarak 50 milyon bilgisayara bulaştırmış ve bunlardan banka hesapları ve kredi kartı bilgilerini çalmıştır. 2013’te Atlanta Havalimanı’nda yakalanan Panin Amerikan federal mahkemesince 9 yıl 6 ay hapse mahkûm edilmiştir.
5. HATTON GARDEN MÜCEVHER HIRSIZLIĞI -İNGİLTERE- 200 MİLYON £
Mart 2016’da İngiltere Merkez Mahkemesi olan Old Bailey’de 7 kişilik bir grup toplam 443 yıl hapse mahkûm edilmiştir. Bu 7 kişi Hatton Garden isimli emanet kasası şirketine girerek tarihteki en gözü pek soygunlardan birine imza atmışlardır. 76 yaşındaki Brian Read liderliğinde eski hırsızlardan oluşan ekip kasaların bulunduğu odanın altına inebilmek için asansör boşluğunu kullanmışlar ve kasa odasına erişebilmek için yarım metre beton duvarı delmişlerdir. Çaldıkları değerli taşların 200 milyon sterlin değerinde olduğu tahmin edilmektedir. Hırsızlar yakalanıp hapse atılmışlardır ama yaptıkları b-vurgun asla bulunamamıştır. 2017 yapımı The Hatton Garden Job isimli film bu hikâyeyi anlatmaktadır.
6. BOSTON MÜZESİ SOYGUNU – ABD –YARIM MİLYON $
18 Mart 1990 günü Boston’daki Isabella Stewart Gardner Müzesi’nden gelen yardım çağrısına polis kılığına girmiş iki erkek cevap vermiştir. Korumaları etkisiz hale getirerek yarım milyon dolar değerinde olduğu düşünülen 13 sanat eserini çalmışlardır. Bu özel bir mülkten çalınan en yüksek meblağdır. Sanat eserlerinin arasında bir Rembrandt, pek çok Degas resmi ve bir tanesi İnci Küpeli Kız olmak üzere tüm dünyada toplam 34 tane bulunan Vermeer resimlerinden biri vardır. Hiç kimse tutuklanmamış ve sanat eserlerinden hiçbiri bulunamamıştır. Müze yetkilileri eserlerin bir gün müzeye geri dönecekleri inancını taşıdıkları için boş çerçeveler hala müzenin duvarlarında asılı durmaktadır.
7. İRLANDA KRALİYET MÜCEVHERLERİ HIRSIZLIĞI –İRLANDA- PAHA BİÇİLMEMİŞ
1671’de Albay Thomas Blood isimli bir maceraperest Tower of London’daki Mücevher Evi’nin ustasına kendini bir rahip olarak tanıtmış ve sevdirmiştir. Bir sokak kadınını ise karısı olarak göstermiştir. Pek çok ziyaretten sonra Albay, Mücevher Evi’nin ustasını kendisi ve üç suç ortağını mücevher kasasının içine girmesi için ikna etmiştir. Ustayı bağlayıp etkisiz hale getirdikten sonra kraliyet asasını ikiye biçmiş, ST. Edward’ın kraliyet tacını bir tokmakla esmiştir. Bir diğer kişi de üzerindeki haç ile kutsal olan Royal Orb isimli küreyi çalmıştır. Hırsızlar kaçarlarken kraliyet asasını düşürmüşler, bir nöbetçiyi öldürmüşlerdir. Albay Blood taçla beraber sonunda yakalanmıştır. Kral Charles II’nin huzuruna çıkarıldığında Kral hayret edilecek bir şekilde Albay’ı affetmiş ve hatta ona İrlanda’da toprak vererek ödüllendirmiştir.
8. HARRY WINSTON SOYGUNU – FRANSA – 108 MİLYON $
5 Aralık 2008 günü Pembe Panterler çetesi isimli silahlı dört erkek, lüks mücevherat satan Harry Winston dükkanına kadın kılığında girmiş, vitrinde sergilenenleri ve depodakilerle beraber toplam 108 milyon dolar değerindeki mücevherle kaçmışlardır. 2013’te beysbol şapkası takmış yüzünde yara izi olan bir adam Cannes’daki Carlton Otel’in bünyesinde bulunan Leviev Elmas Evi’ndeki bir sergiye girmiş ve tarihteki muhtemel tek seferde yapılan en büyük mücevher hırsızlığını gerçekleştirmiştir. Tutarı 110 milyon sterlin civarındadır. Bu hırsızlıktan da Pembe Panterler çetesinin sorumlu olduğundan şüphelenilmektedir.
9. WILCOX TREN SOYGUNU –ABD – 50.000$ (GÜNÜMÜZDE YAKLAŞIK 7 MİLYON$)
Butch Cassidy’nin “Duvardaki Delik Çetesinin Union Pasific Trebibi soyması Vahşi Batı’daki en ilginç soygunlardandır. İki trenyolu sinyal görevlisi treni Wyoming’in ortasında bir yerde durdurmuşlardır. Daha sonra çete kasanın bulunduğu vagonu, kimse takip edemesin diye tren raylarını ve kasayı ayrı ayrı dinamitle patlatmıştır. Çete 50.000 dolar parayı alarak at sırtında kaçmıştır. Fakat bu para günümüzün yaklaşık 7 milyon dolarına eşittir. Dört ucundan biri yanık olan banknotlar soygundan yıllar sonra New York ve New Mexico’da görülmüştür.
10. ANTWERP ELMAS MERKEZİ SOYGUNU -BELÇİKA – 100 MİLYON $
Dünyadaki işlenmemiş elmasların %80’i Antwerp’ten geçmektedir. Şehir yıllar içinde pek çok hırsızlığa sahne olsa da 16 Şubat 2003 günü gerçekleştirilen bu soygun çalınan elmasların ederi ve çalınma metodu açısından gerçekten kayda değerdir. Çalınanların miktarı o kadar fazlaydı ki ganimetlerini taşımakta zorlanmışlardır. Yine de 189 kasadan sadece 123’’ünü boşaltmışlardır. 30 yıllık hırsızlık kariyeri olan Leonardo Notarbartolo çetenin lideridir. Soygunu planlamak yıllar almış ve en az dört kişi gerektirmiştir. 3 yıl önce binadaki ofislerden birini kiralamışlardır. Burada Leonardo, İtalyan bir elmas tüccarı olarak güven kazanmıştır. Diğer tüccarlarla toplantılar yapmış, küçük pazarlıklar içine girmiş ve kimse şüphelenmemiştir. Harekete geçme zamanı gelince güvenlik kameralarına sahte kasetler yerleştirerek soyguna başlamışlardır. Kasa 10 ayrı güvenlik katmanı ile korunmaktadır. Bunların arasında infrared ısı dedektörleri, Doppler radar sistemi, bir manyetik alan, bir sismik sensör ve 100 milyon kombinasyonlu şifresi olan bir kilit vardır. Soygun 100 yılın hırsızlığı olarak nitelendirilir çünkü polis hala hırsızlığın tam olarak nasıl yapıldığını bilememektedir. Suç ortaklarından biri bir torba suç delilini yakmakta başarısız olunca Nortarbartolo yakalanmıştır. 100 milyon değerindeki taşlar asla bulunamamıştır. Notarbartolo Yahudi bir mücevher tüccarının onları hırsızlık için tuttuğunu aslında toplam 20 milyon dolarlık elmas çaldıklarını ve çoğu kasanın da boş olduğunu iddia etmiştir. Ayrıca kendisi ve çetesinin büyük bir sigorta yolsuzluğu için kullanıldığına inanmaktadır. Polis bu olasılığı reddetmiştir.
11. UNITED CALIFORNIA BANK SOYGUNU – ABD- 30 MİLYON$
30 milyon dolar diğer yüzlerce milyon dolarlık soygunların yanında az gibi görünse de 1972 yılında yapılmış bir soygun olduğu unutulmamalıdır. Bugünün şartlarında 100 milyon dolardan fazla edebildiği hesaplanmıştır. 1970’ler için dünya rekoru niteliğinde bir hırsızlıktır. Amil Dinsio liderliğinde yedi adam California Laguna Niguel’deki bir United California Bank şubesine girerek güvenlikli banka kasalarını yağmalamışlardır. Güvenlikli banka kasalarının kanunu gereği müşteriler içine ne koyduklarını belirtmek zorunda olmadıkları için çaldıkları miktar sadece tahminidir.
12. SCHIPOL HAVALİMANI SOYGUNU –HOLLANDA – TAHMİNİ 118 MİLYON $
Çalınan meblağ tarihteki en yüksek elmas vurgunudur. Çalınan taşlardan çoğu işlenmemiş olduğu için değerini tespit etmek ve izini sürmek bir o kadar imkânsız olmuştur. Böyle büyük bir soygun için hassas planlama ve bu planı mükemmel şekilde uygulamak gerekmektedir ama bu soygun daha çok bir kapkaç şeklinde yapılmıştır. Soygundan iki hafta önce dört kişi Hollanda’nın en büyük havayolu şirketi KLM’ye ait bir kargo kamyonu ve KLM çalışanı üniformaları çalmışlardır. Böylece havalimanının giriş izni gerektiren bölgelerine de girmeleri mümkün olmuştur. 25 Şubat 2005 günü hırsızlar Antwerp’teki depoya götürülmekte olan yüklü miktardaki işlenmemiş elmasları taşıyan KLM kamyonunu gasp etmişlerdir. Görgü şahitlerinin önünde silah soruyla şoför ve korumaları kamyondan indirip, kamyonla beraber kaçmışlardır. Hangi kamyonu kaçırmaları gerektiğini önceden tespit edebilmeleri üzerine polis içeriden bir suç ortakları olduğundan şüphelenmiştir.
13. BRITISH BANK OF MIDDLE EAST SOYGUNU – LÜBNAN – 25 MİLYON £
70’li yıllarda Yaser Arafat’ın liderliğindeki Filistin Kurtuluş Örgütü Filistin halkı için bir ülke arayışı içindedir. İsrail ile savaşır ve savaşmak için para lazımdır. Lübnan bir iç savaşın ortasındadır ve bu karışıklık esnasında FKÖ sayısı ondan fazla banka soygunu gerçekleştirmiştir. Bu soygunlardan biri de 20 Ocak 1976 günü British Bank of Middle East’ten 25 milyon sterlin değerinde altın, mücevher, hisse senedi ve nakit çalınmıştır. Banka duvarını patlatıp Korsikalı kasa hırsızlarıyla iş birliği yaparak kasayı soymuşlardır.
14. KNIGHTSBRIDGE GÜVENLİK KASALARI SOYGUNU – İNGİLTERE- 60 MİLYON £
Valerio Viccei 1986’da İtalya’dan İngiltere’ye göç etmiştir. İtalya’da elliden fazla silahlı soygun suçundan aranmaktadır. 12 Temmuz 1987’de yanına aldığı bir suç ortağı ile Knightsbridge Güvenlik Kasa şirketine gidip bir kasa kiraladılar. Kasa odasına girmelerine izin verildikten sonra şirket müdürü ve güvenlik görevlilerini etkisiz hale getirdiler. İçerideki kasaları açıp 60 milyon sterlin değerinde olduğu tahmin edilen içeriğini çalmışlardır. Polis hırsızlık olayından bir saat sonra alarma geçmiş bu da hırsızlara kaçmaları için fazlasıyla zaman sağlamıştır. Valerio Latin Amerika’ya kaçarken suç ortağı yakalanmıştır. Sonrasında çok sevdiği arabasını almak için İngiltere’ye geri döndüğü zaman yakalanıp 22 yıla mahkûm olmuştur.
15. DAR AS SALAAM BANKASI SOYGUNU – IRAK – 252 MİYON $
Dar As Salaam bankası çalışanları 12 Temmuz 2017 sabahı işe geldiklerinde kapıları kilitsiz, kasayı ağzına kadar açık ve tüm paranın çalınmış olduğunu görmüşlerdir. Bankanın 3 güvenlik memurunun o tarihte kasada bulunan ve tesadüfen hepsi Amerikan doları olan 252 milyon parayı çalıp kaçtığı tahmin edilmektedir. Güvenlik memurları ülkedeki gayrimeşru milis kuvvetlerden destek aldığı düşünülmüştür. Çünkü Bağdat’ın etrafındaki arama noktalarından bagajında 282 milyon dolar olan bir araba ile kaçmak mümkün olmayabilirdi. Bu suç için bugüne kadar kimse tutuklanmamıştır ve para da bulunamamıştır.
16. E.G. BÜHRLE FOUNDATION SOYGUNU – ZÜRİH – 163 MİLYON $
10 Şubat 2008 pazar günü E.G. Bührle Foundation’dan içeri giren üç tane kar maskesi giymiş hırsız tesadüfen dördü de aynı salonda asılı duran bir Cézanne, bir Degas, bir van Gogh ve bir Monet’yi aldıktan sonra bir minibüse atlayıp kaçmışlardır. Gündüz gözüyle ve rahatlıkla yapılan bu soygun bir hafta içinde ikinci sanat hırsızlığını yaşayan İsviçre için şok edici bir haber olmuştur.
17. NAZİLERİN YAPTIĞI SANAT HIRSIZLIKLARI – 1933-1946 -TÜM AVRUPA
1933’ten II. dünya Savaşı’nın sonuna kadar Nazi rejimi tüm Avrupa’daki sanat eserlerini satmak veya Üçüncü Reich dedikleri kendi ülkelerindeki müzelerde sergilemek üzere yağmalama politikası gütmüşlerdir. Özellikle LuftWaffe-Alman Hava Kuvvetleri’nin başı olan Hermann Göring’in Holokost kurbanı olan Yahudiler ve başkalarından yüzlerce sanat eseri çalmış olduğu bilinmektedir.
2011 başlarında II. Dünya Savaşı’nda Naziler tarafından çalındığı tahmin edilen yaklaşık 1500 sanat eserine Münih’te bie evde el konulmuştur. Bu el konma 2013 Kasım’ına kadar kamuya duyurulmamıştır. Tamamen ortadan kaybolduğu sanılan Pablo Picasso, Henri Matisse, Marc Chagall, Paul Klee, Max Beckmann ve Emil Nolde’ye ait eserlerin tahmini değerinin 1 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilmiştir. Modernist sanat akımına ait eserler Naziler tarafından ‘Alman-olmayan’ veya Yahudi veya Bolşevik olarak değerlendirilerek yasaklanmışlardır. 1694 yapımı The Train isimli filmde Burt Lancaster, savaş sırasında Fransa’da muhafaza edilen fakat Almanlar tarafından yağmalanarak trenle Almanya’ya kaçırılan sanat eserleriyle ilgili gerçek bir hikayeyi canlandırmıştır. 2014 yapımı The Monuments Men isimli filmde ise George Clooney, benzer bir gerçek hikayenin başrolünü oynamıştır.
18. VAN GOGH MÜZESİ HIRSIZLIĞI
7 Aralık 2002’de Amsterdam Van Gogh Müzesi’nden çalınan iki eser 30 Eylül 2016’da İtalya Napoli’de bir çiftlikte saklanmış olarak bulunmuştur. Polisin uyuşturucu kaçakçılarını takip ederken tesadüf ettiği eserler müzeden gece vakti çalınmışlardır. Eserler dünyanın her yerinde en çok aranan sanat eserleri olarak nitelendirilmişlerdir. Bunlar van Gogh tarafından 1882’de yapılmış olan Fırtınalı Havada Scheveningen Sahili ve 1884-85 yılları arasında yaptığı eser olan Neunen’deki Reform Kilisesinden Çıkış tablolarıdır.
