Çoğumuzun bildiği üzere Noel, Hristiyanlar tarafından “kurtarıcı Mesih” olarak kabul edilen Hz.İsa’nın doğum gününün geleneksel olarak kutlandığı bayramdır. Noel bayramının temelinde antik çağlardan beri kutlanan pagan ve Roma kış festivalleri olan Yule ve Saturnalia bayramları vardır. Roma İmparatorluğu döneminde, Hristiyanlar yerel halkın bu dini daha kolay benimsemesi için pagan bayramlarını dini bir bayram olarak kutlamaya başladılar. Aslında dini ve tarihi kaynaklarda Hz.İsa’nın doğum tarihi tam olarak bilinmiyor.Günümüzde ise Noel, Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dini esaslarından arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir evrensel bayram haline dönüştü. Ve tabii bu dönüşümün en belirgin simgelerinden biriyse “Noel Baba” figürü…
Yeni yıl yaklaşırken hepimizi çok tatlı bir telaş alır ister istemez. Yeni yılı kiminle ya da nasıl kutladığınız, yeni bir yılın başlangıcına ne anlamlar yüklediğiniz tabii ki sizin tercihiniz. Ancak yeni bir yıla güzel bir filmle başlamak da ayrı bir keyif bence. Siz polisiyeseverler için tamamı yılbaşı akşamında geçen sinema tarihine mal olmuş nefis bir film önermek de bir sinemasever olarak bendenize düşüyor. O halde buyrun…
Film Adı: NOEL BABA’YI KİM ÖLDÜRDÜ?
Orijinal Film Adı: L’Assassinat du Pere Noel
IMDB: 7,3 / 10
Tür: Komedi, Dram, Gizem
Süre: 1 sa. 45dk.
Yapım yılı: 1945
Ülke: Fransa
Yönetmen: Christian Jaque
Uyarlanan romanın yazarı: Pierre Véry
Oyuncular: Harry Baur, Renée Faure, Marie Héléne Dasté, Raymond Rouleau
YILBAŞI GECESİ İZLEYEBİLECEĞİNİZ YILBAŞI TEMALI SİNEMA TARİHİNE DAMGASINI VURMUŞ ENFES BİR CİNAYET FİLMİ
Karlarla kaplı Alp dağlarının eteklerinde küçük bir Fransız köyü yılbaşı hazırlıkları içerisindedir. Köyde en meşgul olan kişi popüler bir hediye olan küreleri yapan eski bir oyuncakçıdır. Cornusse adındaki bu sevimli adamın kızı Catherine, mutlu bir şekilde oyuncak bebek elbiseleri dikmektedir.
Cornusse, kızı Catherine’in gizemli Baron Roland De La Faille’ye aşık olduğundan habersizdir. Genç Baron büyük malikanesinde invizaya çekilmiş bir şekilde yaşamaktadır. Köylüler, Baronun sağ elindeki eldiveni hiç çıkarmamasını onun yaptığı gezilerin birinde cüzzam hastalığı kapmış olmasına bağlamaktadırlar. Bu sebeple tüm köy halkı Barondan uzak durmaya çalışır. Catherine ise Barona sempati gösteren tek kişidir. Babasının bilgisi dışında ara ara malikaneye giderek onunla sohbet eder. Barona olan düşkünlüğü günden güne artar.
Yılbaşı gecesi ilginç olaylar zinciri başlar. Baronun Catherine ile akşam yemeği yemesi engellenir. Tesadüfen aynı zamanda köy kilisesindeki bir beşikten değerli bir mücevher çalınır. Kısa bir süre sonra Noel Baba kostümü içerisinde bir yabancının cansız bedeni karlar üzerinde bulunur. Cesedin üzerinde bulunan kostüm, Cornusse’nin bir gelenek haline getirip her yılbaşı dönemi giydiği kostümün tıpatıp aynısıdır.
Yoğun kar yağışı nedeniyle köy yolu kapandığından, polis vakayı araştırmak için gelmekte gecikir. Köylüler ise boş durmamaya karar verip gizemi kendileri çözmeye girişirler.Bu kadar sevilen cömert bir insanın cinayet işleyebileceğine inanmak zor olsa da Cornusse, olası şüphelilerden biri olarak kabul edilir. Fakat daha muhtemel bir şüpheli, hakkında çok az şey bilinen ve geçmişini bir sır olarak saklamaya kararlı görünen Barondur. Peki, öldürülen adam kimdir ve onu kim ve neden öldürmüştür?
Fransız yazar Pierre Véry’nin aynı adlı romanından uyarlanan film, 1941 yapım Continental Films tarafından üretilen ilk film olma özelliğini taşır.
40’lı yıllar Almanya egemenliğindeki Fransa’dır ve Continental Films için çalışan birçok senaryo yazarı ve yönetmen bu işgalden memnuniyetsizliklerini, içinde bulundukları son derece tehlikeli ortama rağmen filmlerinin alt metinlerine gizledikleri imalar, imgeler ve göndermeler yoluyla yansıtmaya çalışırlar. Böylelikle o dönem Nazilerin yönetimindeki Continental Film şirketi, kendilerine tehdit ve hakaret sayılabilecek bu gibi saklı alt metinleri fark edemeyerek bir çok filme bilmeden onay vermiş olur. Noel Baba’yı Kim Öldürdü, bu bakış açısına sahip aslında son derece asi bir filmdir. Örnek vermek gerekirse: Cennet gibi bir kırsalda yaşayan huzurlu insanların bir anda bir takım uğursuz olaylarla tedirginliğe itilmesi, 1940 başlarındaki Nazi baskısı altında bunalan ve yeni hayatlarına adapte olmaya çalışan Fransızların ruh hallerini anlatır bizlere. Noel Baba’nın öldürülmesi ise Fransız halkının yok edilmeye çalışılan manevi değerlerini simgeler. İlerleyen bölümlerde film, bunun hiç de kolay olmadığını hatta imkansız olduğunu bize ima eder. Yani Fransızlar bir şekilde, sanatın en güzel dalıyla, ne yaparsanız yapın içimizdeki maneviyatı ve güzel duygularla çevrilen bütünselliğimizi asla bozamazsınız demeye çalışmıştır Nazilere. Bu film, düşmanı karşısındaki direnişini ve içsel mücadelesini sessizce haykıran bir ilk eser olarak sinema tarihine geçmiştir. Noel Baba fikirlerin sembolüdür aslında. Ve fikirler asla ölmez, öldürülemez.
Filmi özel kılan diğer bir unsur da 1940’lı yıllardaki Nazi işgali altında çekilen ilk Fransız filmi olmasıdır. Dönemine göre filmin kalitesi iyi, oyuncu kadrosu da sağlamdır. Bu durum bundan sonra çekilecek Continental Film yapımlarında da görülür. Cornusse rolünde izlediğimiz aktör Harry Baur, Fransa’nın o dönem en ünlü sinema ve tiyatro oyuncularından biridir.
Baur, cesur performansı ve kendine has abartısız tehditleri ile maalesef filmin ardından Gestapo’nun dikkatini çeker. Bu Baur’un sondan bir önceki filmidir. 1942’deki son filminin ardından Gestapo tarafından tutuklanır ve ağır işkencelerle zayıf düşen bedeni kısa bir süre sonra hayata veda eder. İroniye bakınız ki bu yıllar Fransa’nın en karanlık, hüzünlü ve aşağılanmış yılları olmasına rağmen, Fransız sinemasının da en üretken, en yaratıcı ve en devrimci yılları olmuştur. Daha önce düşük bütçeli komedi filmleri ile çok da itibar görmeyen Fransız yönetmen Christian Jaque, bu filmin ardından Fransız sinemasında yerini iyice sağlamlaştırır. Filmdeki birçok kamera oyunu ve ışık derinlikleri bize Alfred Hitchcock sahnelerini hatırlatırken; bunlar, o dönemin Fransız sineması için önemli yeniliklerdir.
Muhteşem senaryosu, birinci sınıf oyunculukları ve başkaldırıcı duruşuyla tarihe geçmiş bu başyapıtı polisiyeseverler yılbaşı gecesi için mutlaka izleme listesine almalı. Noel Baba’nın olmadığı bir dünya karanlık bir dünyadır…
Keyifli seyirler ve keyifli bir yılbaşı akşamı dilerim.
